رسول اکرم صلّی الله علیه و آله میفرمایند:
مُجالَسَةُ الْعُلَماءِ عِبادَة: همنشینی با دانشمندان، عبادت است. (بحارالانوار، ۱/۲۰۴)
امام موسی بن جعفر علیه السّلام میفرمایند:
اَلنَّظَرُ اِلی وَجْهِ الْعالِمِ حُبّاً لَهُ عِبادَة: نگاه به صورت عالم از روی محبت، عبادت است. (وسائل، ۱۸/۴۵۸)
رسول اکرم صلّی الله علیه و آله میفرمایند:
اَلْجُلُوسُ ساعَةً عِنْدَ مُذاکَرَةِ الْعِلْمِ خَیْر لَکَ مِنْ عِبادَةِ سَنَةٍ، صِیام نَهارِها، وَ قِیامِ لَیْلِها و النَّظَرُ اِلی وَجْهِ الْعالِمِ خَیْر لَکَ مِنْ عِتْقِ اَلْفِ رَقَبَةٍ: یک ساعت در جلسه مذاکره علم شرکت کردن، برای تو بهتر از عبادت یک سال است که روزها روزه باشی و شبها مشغول عبادت شوی و نگاه به صورت عالم، برای تو بهتر است از آزاد کردن یک هزار برده. (تفسیر نمونه، ۴/۳۶۰)
امام صادق علیه السّلام میفرمایند:
إنّ علِیّا کانَ عالِما والعلمُ یُتوارَثُ، ولَن یَهْلِکَ عالِمٌ إلّا بَقِیَ مِن بَعدِهِ مَن یَعلَمُ عِلمَهُ أو ما شاءَ اللّه ُ: امام على علیهالسلام عالم بود و علم، ارث برده مىشود. هرگز عالمى نمىمیرد مگر آن که پس از او کسى مىماند که علم او یا آنچه را خدا خواهد، بداند. (الکافی، ۱/ ۲۲۱/۱)
امام باقر علیه السّلام میفرمایند:
ان الذی یعلم العلم فیکم له اجر المتعلّم و له الفضل علیه، فتعلموا العلم من حملة العلم و علّموه اخوائکم کما علّمکموه العلما؛ همانا آن کسی از شما که دانش را آموزش دهد، پاداشی برابر دانشآموز دارد و البته آموزگار بر دانشآموز فضیلت و برتری دارد. پس دانش را از حاملان آن فراگیرید و آنسان که عالمان به شما آموختهاند، آن را به برادرانتان بیاموزید. (اصول کافی، ج ۱، ص ۳۵)
امام صادق علیه السّلام میفرمایند:
لَستُ اُحِبُّ أن أرى الشّابَّ مِنکُم إلاّ غادیا فی حالَینِ: إمّا عالِما أو مُتَعَلِّما، فإن لَم یَفعَلْ فَرَّطَ، فإن فَرَّطَ ضَیَّعَ، وإنْ ضَیَّعَ أثِمَ، وإن أثِمَ سَکَنَ النارَ والذی بَعَثَ مُحمّدا بِالحَقِّ؛ دوست ندارم جوان شما را جز در دو حال ببینم: دانشمند یا دانشآموز؛ زیرا اگر چنین نباشد، کوتاهى کرده و چون کوتاهى کند، ضایع گشته و چون ضایع گردد، گنهکار باشد و چون گنهکار باشد، سوگند به آن که محمّد را به حقّ برانگیخت، در آتش جاى گیرد. (أمالی الطوسی، ۳۰۳/ ۶۰۴)
امام صادق علیه السّلام میفرمایند:
أشَدُّ النّاسِ عَذاباعالِمٌ لا یُنتَفَعُ مِن عِلمِهِ بِشَیءٍ؛ در میان مردمان (گنهکار) سختترین عذاب را عالِمى دارد که از علم خود کمترین سودى نبرد. (بحار الأنوار، ۲/ ۳۷/ ۵۳)
رسول اکرم صلّی الله علیه و آله میفرمایند:
مَنْ زارَ عالِماً فَکَأنَّما زارَنی، وَ مَنْ صافَحَ عالِماً فَکأنَّما صافَحَنی، وَ مَنْ جالَسَ عالِماً فَکَأنَّما جالَسَنی، وَ مَنْ جالَسَنی فِی الدُّنْیا أجْلَسْتُهُ مَعی یَوْمَ الْقِیامَةِ؛ هر کس به دیدار و زیارت عالم و دانشمندی برود مثل آن است که مرا زیارت کرده، هر که با دانشمندی دست دهد و مصافحه کند مثل آن که با من مصافحه نموده. هر شخصی همنشین دانشمندی گردد مثل آن است که با من مجالست کرده و هر که در دنیا با من همنشین شود، در آخرت همنشین من خواهد گشت. (مستدرک الوسائل، ج ۱۷، ص ۳۰۰، ح ۲۱۴۰۶)
رسول اکرم صلّی الله علیه و آله میفرمایند:
إذا ظَهَرتِ البِدعُ فی اُمّتی فلْیُظهِرِ العالِمُ علمَهُ، فمَن لَم یَفعل فعَلَیهِ لَعنةُ اللّه؛ هرگاه بدعتها در میان امت من آشکار شد، بر عالم است که علمش را آشکار کند و هر کس نکند، لعنت خدا بر او. (الکافی، ج ۱، ص ۵۴، ح ۲)
امام علی علیه السّلام میفرمایند:
زَکاةُ العِلمِ بَذلُهُ لِمُستَحِقِّهِ وَإجهادُ النَّفسِ فِى العَمَلِ بِهِ؛ زکات دانش، آموزش به کسانى است که شایسته آناند و کوشش در عمل به آن است. (غررالحکم و درر الکلم، ص ۳۹۱)
امام صادق علیه السّلام میفرمایند:
مَن تَعَلَّمَ العِلمَ و َعَمِلَ بِهِ و َعَلَّمَ لِلّهِ دُعِىَ فى مَلَکُوتِ السَّماواتِ عَظیما فَقیلَ: تَعَلَّمَ لِلّهِ و َعَمِلَ لِلّهِ و َعَلَّمَ لِلّهِ؛ هر کس براى خدا دانش بیاموزد و به آن عمل کند و به دیگران آموزش دهد، در ملکوت آسمانها به بزرگى یاد شود و گویند: براى خدا آموخت و براى خدا عمل کرد و براى خدا آموزش داد. (الذریعه الی حافظ الشریعه (شرح اصول کافی، ج ۱، ص ۵۶))
امام صادق علیه السّلام میفرمایند:
لایَزالُ المُؤمِنُ یُورِثُ أَهلَ بَیتِهِ العِلمَ وَ الدَبَ الصّالِحَ حَتّى یُدخِلَهُمُ الجَنَّةَ جَمیعا؛ مؤمن همواره خانواده خود را از دانش و ادب شایسته بهرهمند مىسازد تا همه آنان را وارد بهشت کند. (مستدرک الوسایل، ج ۱۲، ص ۲۰۱)
پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله میفرمایند:
أنَّهُ إذا قالَ الْمُعَلِّمُ لِلصَّبىِّ قُل بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحیمِ فَقالَ الصَّبىُّ بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحیمِ کَـتَبَ اللّه بَراءَةً لِلصَّبِىِّ و بَراءَةً لأِبـَوَیهِ و بَراءَةً لِلمُعَلِّمِ؛ وقتى معلم به کودک بگوید: بگو بسم اللّه الرحمن الرحیم و کودک آن را تکرار کند، خداوند براى کودک و پدر و مادرش و معلم، برائت از آتش در نظر خواهد گرفت. (بحارالانوار (ط-بیروت)، ج ۸۹، ص ۲۵۷)
امام علی علیه السّلام میفرمایند:
جالِسِ الْعُلَماءَ یَزْدَدْ عِلْمُکَ وَ یَحْسُنْ اَدَبُکَ و تَزکُ نَفسُکَ؛ با علما معاشرت کن تا علمت زیاد، ادبت نیکو و جانت پاک شود. (غررالحکم و دررالکلم، ص ۳۴۱)
اما علی علیه السّلام میفرمایند:
مَنْ نَصَبَ نَفْسَهُ لِلنّاسِ اِماما فَلیَبْدَأ بِتَعْلیمِ نَفْسِهِ قَبْلَ تَعْلیمِ غَیْرِهِ و َلْیَکُنْ تَاْدیبُهُ بِسیرَتِهِ قَبْلَ تَأْدیبِهِ بِلِسانِهِ وَ مُعَلِّمُ نَفْسِهِ وَ مُؤَدِّبُها اَحَقُّ بِالاِجْلالِ مِنْ مُعَلِّمِ النّاسِ و مُؤَدِّبِهِمْ؛ کسى که خود را پیشواى مردم قرار داده، باید پیش از آموزش دیگران، خود را آموزش دهد و پیش از آنکه دیگران را با زبان، ادب بیاموزد، با کردارش ادب آموزد و البته آموزشدهنده و ادب آموز خود بیش از آموزگار و ادب آموز مردم، شایسته تجلیل است. (مثیرالاحزان، ص ۵۰)
امام علی علیه السّلام میفرمایند:
قُم عَن مَجلِسِکَ لِاَبیکَ وَ مُعَلِّمِکَ وَ اِن کُنتَ اَمیراً؛ به احترام پدر و معلمت از جای برخیز هر چند فرمانروا باشی. (غررالحکم، ص ۱۳۶)
امام باقر علیه السّلام میفرمایند:
مَن عَلَّمَ بابَ هُدىً فلَهُ مِثلُ أجرِ مَن عَمِلَ بهِ، ولا یُنقَصُ اُولئکَ مِن اُجورِهِم شَیئا؛ هر که یک باب هدایت را آموزش دهد، براى او همانند پاداش کسى باشد که به آن عمل کند و از پاداش عملکنندگان به آن نیز چیزى کاسته نمىشود. (تحف العقول، ۲۹۷ منتخب میزان الحکمه، ۳۹۸)
پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله میفرمایند:
أشدّ النّاس حسره یوم القیامه رجل أمکنه طلب العلم فی الدّنیا فلم یطلبه و رجل علّم علما فانتفع به من سمعه منه دونه؛ دو کس روز رستاخیز از همه مردم بیشتر حسرت میخورند: یکى مردى که در دنیا براى طلب دانش فرصت داشته ولى به جستجوى آن برنخاسته است، یکى دیگر مردى که دانشى به دیگرى آموخته و شاگرد وى از آن بهرهمند شده ولى او بىبهره مانده است. (نهج الفصاحه)
امام کاظم علیه السّلام میفرمایند:
لا عِلمَ إلاّ مِن عالِمٍ رَبّانِیٍّ، ومَعرِفَهُ العالِمِ بِالعَقلِ؛ علم، جز از عالم ربّانى به دست نیاید (یا آن را جز از عالم ربّانى نباید فرا گرفت) و شناخت چنین عالمى به خرد است. (مستدرک الوسائل، ۱۱/ ۲۵۸/ ۱۲۹۲۶؛ منتخب میزان الحکمه، ۴۰۰)
امام على علیه السّلام میفرمایند:
ما أخَذَ اللّه عَلى أهلِ الجَهلِ أن یَتَعَلَّموا حَتّى أخَذَ عَلى أهلِ العِلمِ أن یُعَلِّموا؛ خداوند، از جاهلان براى آموختن تعهّد نگرفت، مگر اینکه پیش از آن، دانایان را به آموزش دادن آن متعهّد و موظّف ساخت. (نهج البلاغة، الحکمة ۴۷۸؛ منتخب میزان الحکمه، ۳۹۸)
پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله میفرمایند:
أیُّما رَجُلٍ آتاهُ اللّه ُ عِلما فکَتَمَهُ وهُوَ یَعلَمُهُ، لَقِیَ اللّه َ عز و جل یَومَ القِیامَةِ مُلجَما بِلِجامٍ مِن نارٍ؛ هر مردى که خداوند به او دانشى دهد و او آن را، با اینکه مىداند، مخفى نگه دارد، در روز قیامت در حالى که افسارى از آتش بر او زده شده است، خداوند عزوجل را دیدار کند. (أمالی الطوسی، ۳۷۷/ ۸۰۸؛ منتخب میزان الحکمه، ۳۹۸)
رسول اکرم صلّی الله علیه و آله میفرمایند:
اَلْعالِمُ بَیْنَ الْجُهّالِ کَالْحَی بَیْنَ الاْمْواتِ، وَ إنَّ طالِبَ الْعِلْمِ یَسْتَغْفِرُلَهُ کُلُّ شَیء حَتّی حیتانِ الْبَحْرِ، وَ هَوامُّهُ، وَ سُباعُ الْبَرِّ وَ أنْعامُهُ، فَاطْلُبُوا الْعِلْمَ، فَإنّهُ السَّبَبُ بَیْنَکُمْ وَ بَیْنَ اللّهِ عَزَّوَجَلَّ، وَ إنَّ طَلَبَ الْعِلْمِ فَریضَةٌ عَلی کُلِ مُسْلِم؛ دانشمندی که بین گروهی نادان قرار گیرد همانند انسان زندهای است بین مردگان و کسی که در حال تحصیل علم باشد، تمام موجودات برایش طلب مغفرت و آمرزش میکنند، پس علم را فرا گیرید چون علم وسیله قرب و نزدیکی شما به خداوند است و فراگیری علم، بر هر فرد مسلمانی فریضه است. (بحارالانوار، ج ۱، ص ۱۷۲، ح ۲۵)
رسول اکرم صلّی الله علیه و آله میفرمایند:
برتریِ عالِم بر عابد، همچون برتریِ ماهِ شبِ چهاردهم بر دیگر ستارگان است. (الکافی، ج ۱، ص ۳۴)
رسول اکرم صلّی الله علیه و آله میفرمایند:
از جبرئیل (س) پرسیدم: آیا عالمان نزد خدا گرامیترند یا شهیدان؟ گفت: یک عالم نزد خدا از هزار شهید گرامیتر است؛ زیرا پیروی از عالمان از پیامبران (س) است و پیروی شهیدان از عالمان است. (ارشاد القلوب، ص ۱۶۴)
پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله میفرمایند:
هر کس که خداوند به او علم دین عطا کرده باشد و او آن را به مردم تعلیم ندهد، پس از مرگ، خداوند را در حالی ملاقات میکند که بر دهانش لجام آهنین زده باشند. (بحارالانوار جلد، ۲، صفحه ۶۸)
.: منبع: برگرفته از تارنمای رشد :.
رایانامه (ایمیل) خود را وارد نمایید:
نظرات (۰)