امام باقر (علیه السلام) : 

أجوَدُکُم مِن بَعدِی رَجُلٌ عَلِمَ عِلما فنَشَرَ عِلمَهُ؛ 

"بخشنده‏ ترین شما پس از من، کسى است که دانشى بیاموزد، آن‏گاه دانش خود را نشر دهد."

میزان الحکمه، ح 13825

"روایت جبرئیل از مربیان جهنمی"

رسول گرامی اسلام (صلّی الله علیه و آله و سلّم) می‌فرمایند:

«در شب معراج به آسمان رفتم و به قومی برخورد کردم که لبان آنان را با قیچی‌هایی از آتش می‌بریدند،

دوباره می‌رویید و باز می‌بریدند: پرسیدم: جبرئیل اینان کیانند؟»

گفت: اینان خطیبان امت تو هستند که به آنچه می‌گویند عمل نمی‌کنند.

مردم را به کار نیک فرا می‌خوانند و خود را فراموش می‌کنند.

امام مهدی علیه السلام:

"خود را براى دانستن آن چه از شما نخواسته اند به مشقّت نیندازید."

کمال الدین، ج ۲، ص ۴۸۵

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:

اُحِبُّ الصِّبْیانَ لِخَمْسٍ : 

اَلاَْوَّلُ : اَنـَّهُمْ هُمُ الْبَکّاؤونَ ، 

وَالثّانى : یَتَمَرَّغونَبِالتُّرابِ 

وَالثّالِثُ : یَخْتَصِمونَ مِنْ غَیْرِ حِقْدٍ 

وَالرّابِـعُ : لا یَدَّخِرونَ لِغَدٍ شَیئا 

وَالْخامِسُ :یُعَمِّرونَ ثُمَّ یُخَرِّبونَ ؛

کودکان را به خاطر پنج چیز دوست مى دارم: 

اول آنکه بسیار مى گِریند، 

دوم آنکه با خاک بازى مى کنند،

سوم آنکه دعوا کردن آنان همراه با کینه نیست؛ 

چهارم آنکه چیزى براى فردا ذخیره نمى کنند، 

پنجم آن که مى سازند و سپس، خراب مى کنند (دلبستگى ندارند) . 

مواعظ العددیّه، ص ۲۵۹

تا حالا فکر کردید که حضرت زهرا (سلام الله علیها)

فرزندانشون امام حسن و امام حسین (علیهما السلام) رو چه طور صدا میزدند؟ 

مثلا فقط اسمشون رو صدا میزدند یا پیشوند و پسوندی هم به کار می بردند؟ 

یک مورد که در دسترس همه هست، در حدیث شریف کساء ذکر شده و این گونه است:

امام حسن علیه السلام که آن زمان کودک بودند وارد خانه شده و به مادر سلام می کنند:

- سلام بر تو اى مادر (السَّلامُ عَلَیْکِ یا اُمّاه )  

- سلام بر تو  اى نور چشمم و میوه ی دلم

(عَلَیْکَ السَّلامُ یا قُرَّةَ عَیْنى وَثَمَرَةَ فُؤ ادى)

 مدتی بعد امام حسین علیه السلام وارد میشوند:

- سلام بر تو اى مادر (السَّلامُ عَلَیْکِ یا اُمّاه)

- سلام بر تو اى فرزندم و اى نور چشمم و میوه ی دلم

(عَلَیْکَ السَّلامُ یا وَلَدى وَ یا قُرَّةَ عَیْنى وَثَمَرَةَ فُؤادى)

در این کلمات نورانی نکات زیادی هست از جمله:

1⃣ کلماتی که حضرت استفاده کردند ساده نیست و بسیار پر معنا و محبت آمیز است.

(قُرَّةَ عَیْنى : نور چشمم - ثَمَرَةَ فُؤادى : میوه ی دلم).

2⃣ حضرت زهرا سلام الله علیها فرزندان عزیزشان را با ٢ عبارت خطاب کردند

و فقط به یکی بسنده نکردند (علامت اوج محبت و اعلام آن).

3⃣ در جواب فرزند کوچکتر، یعنی امام حسین علیه السلام،

یک لفظ اضافه کردند (وَلَدى: پسرم) که شاید

نشانگر مراعاتِ بیشتر فرزند کوچکتر و حساس تر بودن اوست.

4⃣ هردوکودکشان را هم با دو عبارت مشابه (یا قُرَّةَ عَیْنى وَ ثَمَرَةَ فُؤادى)

پاسخ دادند و تبعیضی قائل نشدند

با اینکه هر دو در یک زمان به خانه نیامده بودند و طبعا متوجه این امر نمی شدند.

5⃣ نکته قابل توجه اینکه هردو فرزندشان به محض ورود به منزل به مادر سلام کردند

و این نشانگر اوج ادب این دو کودک بهشتی است.

(چون مطمئناً حضرت زهرا سلام الله علیها مثل بعضی از ما نبودند که منتظر بشن اول بچه ها سلام کنند).

... ان شاءالله که همگی متخلق به اخلاق حضرت زهرا سلام الله علیها باشیم ...

:برگرفته از کانال تلگرام تربیت نسل مهدوی
@manedigaremaa

رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود:

هر کس فرزندش را ببوسد، خدا برایش نیکی می نویسد.

همچنین فرمود: فرزندانتان را زیاد ببوسید،

به راستی که برای شما در برابر هر بوسه درجه ای در بهشت است که مسافتش پانصد سال است.

عبدالله بن مسعود می گوید: نزد پیامبر (ص) بودم.

وقتی حسین بن علی(ع) وارد شد، پیامبر وی را گرفت و او را بوسید

و دهانش را بر صورت وی نهاد و فرمود: خدایا؛ من او را دوست می دارم،

پس تو نیز دوست بدار او را و هر که وی را دوست دارد.

نکته: از این حدیث شریف و دعای حضرت رسول (ص) در آن،

بر می آید که توصیه آن گرامی این است که فرزندان دوستدار امام حسین (ع) تربیت کنید

و فرزندی که دوستدار امام حسین (ع) باشد مشمول دعای پیامبر اکرم است.

در روان‌شناسی آموزشی، نکته‌ای را پیامبر اکرم (ص) بیان می‌کند که بسیار مهم و شگفت‌انگیز است.

آن حضرت(ص) می‌فرماید:

أَزْهَدُ النَّاسِ فی الْعَالِمِ أَهْلُهُ وَجِیْرَانُهُ؛

خانواده و همسایگان شخص عالم، از همه مردم نسبت به او بی‌رغبت‌ترند.

(نهج‌الفصاحه، ص359)

این بدان معناست که همسر و فرزندان و خویشان و همسایگان یک دانشمند و عالم، کمتر به او مراجعه می‌کنند و از او یاد می‌گیرند و کمتر از تجربه و علم و وجودش بهره می‌گیرند، در حالی که دیگران قدر او را بهتر می‌دانند و سعی در استفاده حداکثری از او دارند.

این مسئله روان‌شناسی به ما کمک می‌کند تا برای آموزش فرزندان خود افرادی را انتخاب کنیم که به نظر ما می‌توانند همان آموزش‌هایی را که خودمان می‌خواهیم یاد دهیم، به آنها یاد دهند.

فرزند از دیگری همان مطلبی که شما دوست دارید بیاموزد، می‌آموزد و هدف شما برآورده می‌شود.

پس به جای آنکه خودتان دست به کار شوید و بخواهید فرزندان خودتان را به اموری گرایش دهید و یا از چیزی دور سازید، از دیگران برای این کار کمک بگیرید و خودتان مستقیم وارد نشوید. بگذارید دیگری به کودک شما نماز و قرآن بیاموزد و خودتان را کنار بکشید. اگر عالم دهر هم باشید، فرزند و خویشان و همسایگان به شما توجه نخواهند کرد و از شما یاد نمی‌گیرند. پس بهتر است که دیگری در کار وارد شود و اهداف شما را برآورده سازد.

 امامان معصوم(ع) نیز با چنین مشکلی مواجه بودند. مردم شهر مدینه برای آموزش دین به نزد آنان نمی‌آمدند. امام صادق(ع) ضمن گلایه از وضعیت مدینه درزمان خویش می‌فرماید:

اَشکُوا إلَی الله وَحدَتِی وَ تَقَلقُلِی مِن أهل المدینه؛

من از تنهائی خودم به خدا شکوه می‌کنم، از نگرانی فکری خودم درباره حمایت دین به خدا شکایت دارم.

(سفینه‌البحار، شیخ عباس قمی، ج 5، ص 73؛ و نیز کافی، ج 8، ص 215).

علت این گلایه آن حضرت(ع) این بود که مردم مدینه از علوم ایشان بهره نمی‌بردند و کسانی که شاگردان ایشان بودند همه از شهرهای دیگر بودند.

آن حضرت(ع) سپس در تبیین علت و چرایی این رفتار اهل مدینه در جایی دیگر به یک نکته روان شناسی آموزشی اشاره می‌کند و می‌فرماید دوست داشتم از این شهر مهاجرت می‌کردم و در جایی دیگر مردم را راهنمایی می‌کردم.

زیرا دیگران به سراغ عالم می‌آیند ولی همشهریان این گونه نیستند: من از اینکه دانشگاه الهی ام بسته است، شکایت به خدا می‌برم!‌ ای کاش این طاغوت به من اجازه می‌داد، من در طائف که از آب و هوای خوبی برخوردار است حوزه علمیّه می‌ساختم (کافی ج8، ص215).

در این مطلب به یک نکته دیگر در روان‌شناسی آموزشی نیز توجه داده شده و آن هم مسئله آب و هوا و آرامش و آسایشی است که باید استاد و شاگردان داشته باشند.