🔷 شهید آیت الله دکتر بهشتی رحمه الله:

🔹 اگر تاکنون به این بچه‌های عزیز و انسان‌های آیندۀ آینده‌ساز، #آزادی لازم را عنایت نفرموده‌اید، چقدر به آنها ظلم و خیانت شده است؟ و به چه چیز آنها خیانت شده؟ به شخصیت انسانی آنها. ای معلم با ایمان آگاه و آزاد! به عنوان یک دوست و همفکر و همراهت خواهش می‌کنم، شما را به خدا در این کلاس‌ها یک مشت انسان‌نمایِ قالبیِ خاک بر سر نسازید. انسان بسازید، نه یک مشت انسان‌نمای قالبی ابزاری.

🔹 ...آقا و خانم! به بچه فرصت اظهارنظر بدهید، بگذارید حرفِ پرتِ بزنند. بگذارید یک استدلال غلط بکند، یک نتیجه غلط هم بگیرد، و حتی تا آنجا که خسارت شکننده هم ندارد، به دنبال این نتیجه غلط هم برود و خودش یک تجربه بدست آورد. تجربه‌ها‌ی تلخی که این بچه‌ها خودشان با اِعمال حق اختیار بدست می‌آورند از یک کتاب نصیحت سعدی و فردوسی و لقمان بالاتر است ، از یک مجموعه‌ی حدیث امامان و پیامبران بالاتر است و حتی می‌تواند از همه قرآن برای او ارزنده‌تر باشد.(!) خود قرآن می‌گوید من کتاب نصیحت و هدایت هستم؛ اما برای چه کسانی؟ برای انسان انتخابگر...!

🔶 منبع: کتاب نقش آزادی در تربیت کودکان

 علامه طباطبایی درباره شرط یک تربیت خوب فرمودند:

 «تربیتی دارای اثر صالح است که مربّیِ آن، دارای ایمان به آن چه که به متعلّم می آموزد باشد.

علاوه بر این، عملش با علمش مطابقت کند و اما کسی که اصلاً به گفته های خود ایمان ندارد

و یا بر طبق آن عمل نمی کند، امید خیری از تربیتش [نسبت به دیگران] نباید داشت.»

 «حکمت زلال» - ص ۱۷۷

امام روح الله (ره):

" اگر همه عالم را بگردید، خسته ‏تر از من نمی ‏توانید پیدا کنید،

لکن خدمت به اسلام و مسلمین از همه چیز مهمتر است. "
..............................

خدمتگزاران به جمهوری اسلامی در هر پست و مقامی که باشند، خدمت با اخلاصشان و صبر و تحملشان بر مشکلات و دشواریهای انقلاب افضل طاعات است و هر وقت در اثر کوشش و تلاش در خدمت خسته شدند با تذکر و توجه به این جمله امام که فرمود:

« اگر همه عالم را بگردید، خسته ‏تر از من نمی ‏توانید پیدا کنید،

لکن خدمت به اسلام و مسلمین از همه چیز مهمتر است. »

با این جمله رفع خستگی نمایند، بلکه خستگی را به خود راه ندهند.

امام، جمله مزبور را در ضمن فرمایشاتشان خطاب به فرمانده لشکر 64 ارومیه در اوایل انقلاب

در حادثه ناگوار نقده (در آذربایجان غربی) که در اثر خیانت بعضی از اعضای دولت موقت اتفاق افتاده بود، ایراد فرمودند.

منبع: مجله پاسدار اسلام – ش 45، ص 30.

🔻انسان بی ‏تربیت، کر و کور است.

اگر انسان بخواهد نفس را رها کند، آن بُعد درونی‎اش که در ارتباط با امور انسانی و معنوی‎اش هست، از بین خواهد رفت و به تعبیری در روایات داریم که کر و کور می‎شود؛ نه آهنگ معنویت را می‎شنود و نه ماورای ماده را می‎تواند شهود کند. 

🔻اگر در آن بُعد معرفتی‎اش برویم، انسان اگر بخواهد نفس را رها کند آن بعد معنوی اش کر و کور می‎شود.

در روایتی دارد که علی (علیه‎السلام) فرمود: «إِنَّکَ إِنْ أَطَعْتَ هَوَاکَ أَصَمَّکَ وَ أَعْمَاکَ وَ أَفْسَدَ مُنْقَلَبَکَ وَ أَوْدَاکَ»[8] اگر تو بخواهی تحت فرمان خواسته‎های نفسانی‎ات عمل کنی کر و کور می‎شوی و این خواسته ها در عاقبت تو را به وادی هلاکت می‎کشاند.

🔻 عرض کردم تعبیرات مختلفه است و چه بسا می‎شود گفت که عقل را از انسان زائل می‎کند، چون کار عقل روشن‎گری است و تبعیت از هوای نفسانی چراغ عقل را در درون انسان خاموش می‎کند.

🔻«تربیت کردن» کم کم آسان می‏شود

در ابتدا مشکل است و فشار دارد، امّا گام اوّل را که برداشتی، گام دوم فشارش شاید نصف گام اوّل باشد، گام سوم نصفِ نصف است. همین‎طور که انسان جلو برود فشار کم می شود تا جایی که غلبه بر هوای نفس بسیار ساده می‎شود. ابتدا باید پایش بایستد. همه اینها روش دارد و ما فقط اصل قضیه را مطرح کردیم.

🔻 کسانی که می‎خواهند مربّی دیگران شوند باید اوّل خودشان را در بُعد نفسانی تربیت کنند که تربیت در بُعد نفسانی فشار دارد، ولی بَعد فشارش کم می‎شود. البته شیطان در اینجا هم شیطنت می‎کند، ان شاء الله در آینده توضیح میدهم.

🔺«جهاد اکبر» یعنی «تربیت نفس»

تأدیب نفس و مهار کردن شهوت، غضب و وهم، در ابتدا برای انسان خیلی فشار دارد و فشارش هم آنقدر زیاد است که از آن به جهاد اکبر تعبیر کرده اند. در اصطلاح به «مقابله کردن با نفس و مهار کردن آن» غلبه بر هوای نفسانی می گویند. هوا یعنی خواسته‎ها، چه در بُعد شهوت باشد، چه غضب و چه وهم. چون نفس به معنای خاصّش از این قوا تشکیل می‎شود. این تعلیم به تعبیر علی (علیه‎السلام) و این تأدیب، ابتدا مشکل است و از غلبه کردن بر این نفس به «جهاد اکبر» تعبیر شده است. 

🔺این که می‎گویند جهاد اکبر همین تربیت نفس و غلبه بر هوای نفس است. روایتی از علی (علیه‎السلام) است که می‎فرماید: «ردع النفس عن الهوى الجهاد الأکبر»[6] اگر بخواهی نفست را از خواسته ‏های گسترده‎اش برگردانی و جلوی اطلاقش را بگیری، جهاد اکبر کرده ای.

🔺نفس انسان را به بی‏ بندوباری دعوت می‌کند.

عرض کردم مسأله، مسأله تأدیب نفس است؛ انسانی که می‎خواهد مربّی باشد، باید ابتدا خودش را در رابطه با نفسش بسازد. دلیلش را هم در جلسه گذشته گفتم که نفس، یعنی شهوت، غضب و وهم، مرز نشناس است.

 🔺شهوت همین طور بی پروا انسان را به شهوت رانی دعوت می کند، «إِنَّ النَّفْسَ لَأَمَّارَةٌ بِالسُّوءِ»[5] نفس می‎آید انسان را به بی‎بند و باری، شهوت‎رانی، خشم و وهم و شیطنت دعوت می‎کند. نفس این است.

لذا من عرض کردم به تعبیر اهلش باید جلوی این اطلاق مطلق را گرفت.